Delice Meslek Yüksekokulu

Engelli Öğrencilere Yönelik Uygulamalar Rehberi

Amaç: Meslek Yüksekokulumuzda kayıtlı öğrenim gören, engelli öğrenciler ile özel gereksinimli öğrencilerin, eğitim öğretim ve sınavlarla ilgili ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik tedbirlerin alınmasına yönelik esasları düzenlemektir.

Dayanak:5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanunu’nun 15. maddesinin 1. Fıkrasında yer alan “Hiçbir gerekçeyle engellilerin eğitim alması engellenemez. Engelliler, özel durumları ve farklılıkları dikkate alınarak, yaşadıkları çevrede bütünleştirilmiş ortamlarda, eşitlik temelinde, hayat boyu eğitim imkânından ayrımcılık yapılmaksızın yararlandırılır.”, Yükseköğretim Kurumları Engelliler Danışma ve Koordinasyon Yönetmeliği’nin 12. maddesinin 1. fıkrasının (ğ) bendinde “Bütün öğrencilerin adil ve doğru bir şekilde ölçme ve değerlendirmeye tabi tutulması, fırsat eşitliğini sağlamak ve eğitim sürecini engelli öğrenciler için de anlamlı hale getirmek için; engelli öğrencinin sınavlarla ilgili süre, mekan, materyal, refakatçi okuyucu sağlamak ve engelin doğasından kaynaklanan farklılıklara göre alınacak gerekli tedbirleri almak, düzenlemeleri yapmak.” hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar:

1.      Engelli veya Özel Gereksinimli Öğrenci: Engelli veya özel destek ihtiyacı olan Delice Meslek Yüksekokuluöğrencisini;

2.      Engelli Birim Temsilcisi:  Kırıkkale Üniversitesi Engelli Öğrenci Birimi Komisyonu üyesi bulunan personeli;

3.      Akademik Danışman:Engelli veya özel desteğe ihtiyacı olan öğrencilere akademik konularda danışmanlık yapan öğretim elemanını ifade eder.

Eğitim ve öğretim ile sınavların yürütülmesine ilişkin tedbirler ve karar verilmesi 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 18. maddesinin (b) bendinin 5. Alt bendine göre, “Öğrencilerin kabulü, ders intibakları ve çıkarılmaları ile eğitim-öğretim ve sınavlara ait işlemleri hakkında karar verme” yetkisi birimimiz açısındanmeslek yüksekokulu yönetim kuruluna aittir. Geçerli rapor, dilekçe veya formla Meslek Yüksekokulu Öğrenci İşleri birimine başvuran öğrencinin engel durumuna göre ders ve sınavlarda uyarlama, destek ihtiyaçları ve talepleri, Engelli Birim temsilciğinin önerileriyle birlikte Meslek Yüksekokulu Müdürlüğü’ne iletilir ve yönetim kurulu tarafından değerlendirilerek karara bağlanır.

Alınacak kararlarda;

§  Engelli öğrencinin eğitim öğretim ve sınavlardaki ihtiyaçları gözetilmelidir.

§  Karar, Meslek Yüksekokulu tarafından ilgili öğrenciye ivedilikle bildirilmelidir.

§  İlgili öğrencinin engel türü dikkate alınarak, kendisine geribildirimde bulunulmalıdır.

§  Kararın gereklerinin yerine getirilmesi amacıyla ilgili öğretim elemanlarına Meslek Yüksekokulu Müdürlüğü tarafından bilgilendirme yapılır.

§  Kararda öngörülen tedbirlerin zamanında ve gerektiği gibi alınmasını sağlamak, öğrenci, ilgili tüm öğretim elemanları veMeslek Yüksekokulu Müdürlüğü arasında iletişim ve koordinasyonu sağlamak, Engelli birim temsilcisinin yükümlülüğündedir.

Özel destek ihtiyaçlarını geçerli raporla belgeleyen öğrenciler, engel ve gereksinim durumlarına göre eğitim ve öğretim sürecinde aşağıdakiözel tedbirlerle desteklenirler.

1.      Meslek Yüksekokulu Yönetim Kurulu tarafından karara bağlanan engelli öğrenci dersin öğretim elemanı, öğrencinin derse kayıt olduğu akademik dönemin ilk üç haftası içinde, öğrenci ile görüşerek, gözleyerek dersin yürütülmesi için alınması gereken tedbirleri ve ihtiyaçlarını belirler.

2.      Engelli ve özel desteğe ihtiyacı olan öğrencilerin bilgileri, Meslek Yüksekokulu ve öğretim elamanları tarafından gizli tutulmalıdır.

3.      Öğrencinin derse katılımına olanak sağlanması esastır.

4.      Sınıflarda uygun oturma düzeni sağlanır.

5.      İşitme kaybı ve görme kaybı olan engelli öğrencilerin, sınıflarda ders esnasında ön sıralarda oturmalarının teşvik edilmesi ve öğretim elamanı tarafından öğrenciye yüzü dönük şekilde dersin anlatılması gerekir. ,

6.      Mümkün olan derslerde, ders notları ve/veya ders sunumları öğrenciye önceden erişilebilir formatta verilerek desteklenirler.

7.      Ödevlerde ek süre verilebilir.

8.      Bilgisayarla ders takibi imkanı verilebilir.

9.      Dersi kayıt etme olanağı verilebilir.

10.  Dersliğin engelli açısından erişilebilir özelliklere sahip olması gerekir. Bu tür bir derslik tahsis edilmelidir.

11.  Derslerin verilmesi/sunum yapılması sırasında sınıfta bulunan engelli veya özel gereksinimliöğrencilerin ihtiyaçları göz önüne alınmalıdır.

12.  Sınıfta hiç görmeyen öğrenciler varsa sunumlara ve görseller sesli betimleme ile yapılmalıdır. Bu öğrenciler derse bilgisayarla, kayıt cihazı ile katılabilir.

13.  Engel grubuna göre öğrencinin talebi halinde kısa ve sadeleştirilmiş bir dil kullanılır.

14.  Engelli ve özel gereksinimli öğrencilere verilen proje ve ödevlerde engel durumuna göre uyarlamalar yapılabilir.

15.  Ekonomik güçlüğü olan engelli ve özel gereksinimliöğrencilere Burs ve Ücretsiz Yemek Bursu hizmetlerinden yararlanmada öncelik verilebilir.

16.  Engelli ve özel gereksinimli öğrencilerin engel durumlarına göre almaları mümkün olmayan dersler için muafiyet uygulanmamalı, Meslek Yüksekokulu Yönetim Kurulu onayı ile akademik danışmanının ve ders veren öğretim elemanının görüşleri doğrultusunda uygun bir intibak/ uyarlama yapılmalıdır. Uyarlamanın mümkün olmadığı durumlarda da aynı ya da daha fazla AKTS değerine sahip başka bir muadil ders seçmesi sağlanır.

17.  Özel gereksinimli olduklarını geçerli raporla belgeleyen öğrenciler, engel ve ihtiyaç durumlarına göre sınavlarda özel tedbirlerle desteklenirler.

18.  Sınav salonları erişilebilir olmalıdır.

19.  Sınav duyuruları, engelli ve özel gereksinimli öğrencilerin erişimleri gözönüne alınarak yapılmalıdır.

20.  Engel durumuna göre ihtiyaç duyulursa öğrencilerin talebi ve Engelli birim temsilcisinin olumlu görüşü ile ayrı bir sınav salonunda ve ayrı gözetmen/okutman/yazıcı ile sınav yapılmalıdır.

21.  Engelli öğrencinin sınavı, planlanan ana sınavla aynı gün ve zamanda ve sınavın yürütüldüğü diğer salonlara yakın bir yerde yapılmalıdır.

22.  Engelli öğrencinin sınav salonuna tayin edilen gözetmenin (okutman/yazıcı) dersin bağlı bulunduğu bölümden olması ve o dersin kavram ve terminolojisine hakim kişiler arasından görevlendirilmesi gereklidir.

23.  Engel durumuna göre öğrenciye sınavlarda ek süre verilebilir.

24.  Engel türüne göre öğrenci sınavlarda yardımcı araç gereçler (işitme cihazı, büyüteç v.b.) kullanabilir.

25.  Engelli veya özel gereksinimli öğrencilere gerekli olduğunda bilgisayar kullanmasına izin verilerek sınav yapılabilir.

26.  Görme kaybı olan ve hiç görmeyen öğrencilere ihtiyaçlarına göre, farklı formatta (büyütülmüş punto, ses dosyası vb.) sınav evrakı hazırlanır.

27.  Konuşma bozukluğu ve işitme engeli nedeniyle sözlü sınavlarda uygun uyarlama ve ölçme ve değerlendirme sistemi kullanılmalıdır.

28.  Engelli ve özel gereksinimli öğrenciler, ihtiyaç duydukları tıbbi malzeme, ilaçla ve yiyecek ile sınava girebilirler.

29.  Sınav esnasında engel türüne göre öğrencinin ihtiyaç duyması halinde görevli nezaretinde, geri dönmek kaydıyla, sınav görevlisi tarafından kısa süreli sınava ara vermesine izin verebilir.

Bu usul ve esaslarda bulunan hizmetlerden yararlanmak için, engel ve özel destek ihtiyacını geçerli bir raporla belgenmesi ve Meslek Yüksekokulu Müdürlüğüne engelli öğrenci tarafından başvuru yapılması gereklidir.